2/14/2024
•MyInvests
•Edukacja•1 min
Inwestor Doświadczony i Inwestor Niedoświadczony na platformie crowdfundingowej
Rozporządzenie dotyczące Europejskich Dostawców Usług Finansowania Społecznościowego (ECSP) uregulowało działalność platform crowdfundingowych na terenie całej UE. Przepisy położyły mocny nacisk na bezpieczeństwo inwestorów, którzy zechcą zaangażować swoje środki w projekty inwestycyjne, finansowane poprzez crowdfunding. W tym celu zobligowano dostawców usługi finansowania społecznościowego (platformy crowdfundingowe) do kategoryzacji inwestorów na Inwestor Doświadczony i Inwestor Niedoświadczony.
Co to jest Rozporządzenie dotyczące Europejskich Dostawców Usług Finansowania Społecznościowego?
ECSP to rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1503 z dnia 7 października 2020 r. w sprawie europejskich dostawców usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych oraz zmieniającego rozporządzenie (UE) 2017/1129 i dyrektywę (UE) 2019/1937 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.10.2020). Rozporządzenie europejskie działa bezpośrednio, dlatego w Estonii nie wprowadzono dodatkowej ustawy implementującej, a jedynie wytyczne nadzorcze EFSA w zakresie stosowania Rozporządzenia. Na grunt polski powyższe rozporządzenie implementowała ustawa z 7 lipca 2022 r. o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom, która uregulowała crowdfunding inwestycyjny w Polsce. Wprowadziła ona szereg udogodnień, ograniczeń, ale i obowiązków względem dostawców usług finansowania społecznościowego, w tym wspomnianą kategoryzację inwestorów na doświadczonych i niedoświadczonych.
Kim jest Inwestor Doświadczony i Inwestor Niedoświadczony?
Inwestor Doświadczony to osoba fizyczna lub osoba prawna, która korzysta z usług finansowania społecznościowego na platformie crowdfundingowej i równocześnie posiada wiedzę na temat inwestowania na rynku kapitałowym w akcje lub obligacje, jak również posiada większą świadomość ryzyka związanego z inwestowaniem.
Zgodnie z rozporządzeniem o crowdfundingu, za Inwestorów Doświadczonych w odniesieniu do wszystkich usług oferowanych przez dostawców usług finansowania społecznościowego uznaje się następujące osoby fizyczne i prawne.
Po pierwsze, osoby prawne spełniające co najmniej jedno z następujących kryteriów:
- środki własne w wysokości co najmniej 100 000 EUR;
- obroty netto w wysokości co najmniej 2 000 000 EUR;
- suma bilansowa w wysokości co najmniej 1 000 000 EUR;
Po drugie, osoby fizyczne spełniające co najmniej dwa z następujących kryteriów:
- dochód osobisty brutto w wysokości co najmniej 60 000 EUR na rok podatkowy lub portfel instrumentów finansowych, określony jako obejmujący depozyty środków pieniężnych i aktywa finansowe, o wartości przekraczającej 100 000 EUR;
- inwestor pracuje lub pracował w sektorze finansowym przez co najmniej rok, prowadząc działalność profesjonalną, która wymaga wiedzy dotyczącej planowanych transakcji lub usług, lub inwestor zajmował przez co najmniej 12 miesięcy stanowisko kierownicze w osobie prawnej, o której mowa w pkt 1;
- w okresie poprzedzających czterech kwartałów inwestor zawierał transakcje o znaczącej wielkości na rynkach kapitałowych z przeciętną częstotliwością 10 transakcji na kwartał.
Po trzecie, podmioty profesjonalne zgodnie z Dyrektywą 2014/65/EU, takie jak np.:
- instytucje kredytowe;
- spółki inwestycyjne;
- zakłady ubezpieczeń;
- fundusze inwestycyjne i spółki zarządzające takimi funduszami.
Po czwarte podmiot, który wypełnił ankietę z wiedzy o rynku kapitałowym i w wyniku wypełnienia tej ankiety można stwierdzić, że jest Inwestorem Doświadczonym.
Inwestor Niedoświadczony to użytkownik platformy inwestycyjnej, którego zadeklarowana wiedza, doświadczenie oraz zdolność do podejmowania ryzyka mogą wskazywać, iż inwestowanie w papiery wartościowe nie są najlepszą formą lokowania środków finansowych. Inwestor Niedoświadczony, aby móc inwestować powinien dokładanie rozważyć ryzyka związane z inwestycjami i ostrożnie podchodzić do wysokości kwot inwestycji.
Inwestor Doświadczony, a Inwestor Niedoświadczony – różnice
Prawodawca zezwala, aby Inwestor Doświadczony mógł inwestować w projekty inwestycyjne dowolną kwotę bez konieczności notorycznego potwierdzania wiedzy o możliwym ryzyku związanym z inwestowaniem. W zależności od polityki platformy crowdfundingowej Inwestor Doświadczony może być również dopuszczony do emisji dedykowanych dużym inwestorom, w razie gdyby, ze względu na ryzyko, takie inwestycje dedykowane wyłącznie Doświadczonym Inwestorom, były przeprowadzane. Należy jednak pamiętać, iż Inwestor Doświadczony to inwestor, który ze względu na swoją wiedzę powinien świadomie podejmować decyzje inwestycyjne, a zatem nie przysługuje mu prawo wycofania się z inwestycji w ramach Okresu do Namysłu.
Inwestor crowdfundingowy, którego poziom wiedzy i doświadczenia jest adekwatny dla Inwestora Niedoświadczonego, otrzymuje dodatkową ochronę, tj. możliwość skorzystania z opcji Okres do Namysłu, który trwa cztery dni kalendarzowe od momentu zakupu papierów wartościowych. Skorzystanie z Okresu do Namysłu oznacza, że inwestor może wycofać się z inwestycji w dany projekt inwestycyjny bez podania przyczyny, a organizator emisji tj. platforma inwestycyjna funkcjonująca na zasadach crowdfundingu inwestycyjnego jest zobowiązana zwrócić wpłacony kapitał niezwłocznie i bez potrącania żadnej prowizji ani innych opłat.
Inwestor Niedoświadczony powinien również wypełnić kalkulator zdolności ponoszenia ryzyka, w którym wpisuje swoje zobowiązania finansowe, zarówno obecne, jak i planowane w najbliższej przyszłości oraz posiadany majątek. Na bazie kalkulatora Inwestor Niedoświadczony otrzymuje jasną informację co do wielkości majątku, który może zainwestować. W razie, gdy Inwestor Niedoświadczony chce zainwestować w jeden projekt kwotę wyższą niż 5% jego majątku lub 1000 Euro, musi on potwierdzić świadomość ryzyka związanego z tak dużą dla niego inwestycją.
Dodatkowo Inwestor Niedoświadczony przy każdej inwestycji, musi potwierdzić świadomość znajomości ryzyka związanego z inwestowaniem na platformie finansowania społecznościowego.
Inwestor Doświadczony czy Inwestor Niedoświadczony – kto decyduje?
O tym, czy dany inwestor angażujący się w crowdfunding jest traktowany jako Inwestor Doświadczony lub Inwestor Niedoświadczony decyduje sam potencjalny inwestor. Platforma crowdfundingowa została jedynie zobowiązana do udostępnienia narzędzi, które pozwolą inwestorowi ocenić i samodzielnie się przekonać, czy usługi crowdfundingu inwestycyjnego są dla niego odpowiednie. Te narzędzia to test wiedzy oraz kalkulator inwestycyjny.
Test wiedzy udostępniony przez platformy crowdfundingowe to szereg pytań z podstawowych zagadnień dotyczących inwestowania w akcje i obligacje. Kalkulator inwestycyjny, który jest obowiązkowy w przypadku wyboru poziomu Inwestora Niedoświadczonego, ocenia zdolność inwestora do ponoszenia strat na podstawie przybliżonej wartości dochodów, aktywów i zobowiązań finansowych.
Niekorzystne wyniki testu wiedzy oraz kalkulatora inwestycyjnego nie obligują dostawcy usług finansowania społecznościowego do wprowadzenia ograniczeń względem funkcjonalności platformy inwestycyjnej. Niemniej, Inwestorzy Niedoświadczeni, o czym wspominałem powyżej, za każdym razem, gdy złożą zapis na akcje lub obligacje projektu inwestycyjnego, który przekracza 1000 Euro lub 5% wartości netto jego zdolności inwestycyjnej zgodnej z kalkulatorem inwestycyjnym, będą zobowiązani potwierdzić, iż są świadomi ryzyka, z jakim wiąże się inwestowanie w akcje oraz obligacje.
Ponadto każdy inwestor angażujący się w crowdfunding musi przed pierwszą inwestycją na platformie crowdfundingowej, a następnie co 2 lata złożyć deklarację, czy jest Inwestorem Doświadczonym czy Inwestorem Niedoświadczonym. W razie gdyby inwestor po 2 latach nie zaktualizował swojego profilu, system platformy crowdfundingowej powinien sam wymusić taką aktualizację.
Platforma inwestycyjna MyInvests jako dostawca usług finansowania społecznościowego udostępnia narzędzia dostosowane do rozporządzenia ECSP. Załóż Konto Inwestora, określ swój własny poziom doświadczenia i zacznij inwestować!
